سفارش تبلیغ
صبا ویژن
تنهاترین تنهایی، همنشین بد است . [رسول خدا صلی الله علیه و آله]
نگاهی به رشد تعلیم و تربیت
هدف ارزشیابی
  • نویسنده : مرتضی بیابانی:: 88/1/13:: 10:4 عصر
  • هدف ارزشیابی


    معلم در برنامه ریزی تدریس و تصمیم گیری در جریان فعالیت های آموزشی ، به اطلاعات معتبری در زمینة توانایی ، آمادگی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و بازده فعالیت های کلاسی نیاز دارد . ارزشیابی چنین اطلاعاتی را در سه مقوله در اختیار او قرار می دهد .اشکالات موجود در طرح درس ، از نقطه نظر هدف ها ، محتوا ، روشها ، مواد و وسایل آموزشی و عناصر دیگر و نیز تواناییها و زمینه های علمی شاگردان و آمادگی آنها برای آموزشهای بعدی و همچنین میزان پیشرفت تحصیلی شاگردان و کارآیی تدریس ، که البته با بررسی ارزشیابی های موجود که توسط معلمین ، دبیران و اساتید انجام شده و می شود متاسفانه به این موضوع می رسیم که هدف ارزشیابی در همان حد میزان پیشرفت تحصیلی فراگیر باقی می ماند که آن هم فقط از طریق آزمونهای کتبی سنجیده می شود .
    برای ارزشیابی مراحل مختلفی را ذکر کرده اند :
    1- تعریف صفت یا خصیصة مورد اندازه گیری
    2- تعیین یا ساختن ابزار اندازه گیری
    3- انتخاب یا ساختن مقیاس اندازه گیری
    4- انجام عمل اندازه گیری
    5- سنجش و ارزشیابی
    در اولین مرحله باید مشخص کنیم که چه چیز را می خواهیم اندازه بگیریم ؟ صفتی مانند وزن یا رنگ را به راحتی می توان تعریف کرد ولی میزان یادگیری دروس مختلف صفاتی هستند که باید تعریف شوند .وقتی صفت مورد اندازه گیری را مشخص کردیم ، ابزار اندازه گیری آن صفت را نیز باید تهیه کنیم که ابزارها متعدد می شوند و از اینجا است که اشکالات در ارزشیابی خود را نشان می دهند . چون ما برای صفت های متعددی که قصد اندازه گیری داریم فقط به یک ابزار رسیده ایم و آن هم برگزاری آزمونها و پرسشهای کتبی است که موضوع روایی و اعتبار این آزمونها نیز جای بحث دارد .
    وقتی با این اشکالات مواجه می شویم ، بلافاصله این سوال پیش می آید که یک برنامة ارزشیابی چه ویژگیهایی باید داشته باشد ؟ یک برنامة ارزشیابی مناسب باید در جهت بررسی و برآورد تحقق اهداف درس باشد و اهداف حوزه های مختلف یادگیری ( شناختی ، عاطفی و رفتاری ) را پوشش دهد . همچنین با محتوای آموزشی ، تجارب و فعالیت های یادگیری و روش های تدریس هماهنگی و تناسب کامل داشته باشد و مهمتر از همه اینکه بخشی از برنامه های یادگیری دانش آموزان باشد و تنها وسیله ای برای قضاوت در مورد صلاحیت های آنان برای عبور از یک دورة تحصیلی و ورود به مرحله و دورة بعد نباشد و در نهایت موجب ایجاد دلهره و نگرانی در آنها نگردد.

    لزوم تغییر در آموزش و ارزشیابی


    تغییرات به وجود آمده در کشور و جهان و اینکه به دلیل توسعة ارتباطات جمعی ، شاگردان حداقل از کتابهای درسی خود بسیار جلوتر می باشند ( گرچه جلوتر بودن آنها از معلمین و اساتید خود جای بحث و بررسی جداگانه را دارد) لزوم نوآوری در ارائة روشهای تدریس به وجود آمد . معلمین که با روشهای تدریس سخنرانی و حداکثر یکی دو روش دیگر عادت کرده بودند ، اینک با بحث های جدید مواجه می شدند ، آموزش گروهی ، تهیه چک لیست انتظارات و ... و خلاصه اینکه دانش آموزان خود را به گونه ای تربیت کنید که آنها در تعامل با یکدیگر دانشی را بیاموزند . عملکردهای آنها را تقویت کنید . دیگر آنها شنوندگان صرف نباشند که هر چه شما می گویید به گوش جان خریدار باشند . به آنها یاد بدهید که پرس و جو کنند و محققانی خوب شوند . دیگر شما به آنها یاد ندهید ، بلکه بر کار آنها نظارت کنید تا خود در تعامل با هم یاد بگیرند . منابع را به آنها معرفی کنید تا خود به بسط دانش خود بپردازند .
    وقتی روشهای تدریس تغییر می یابد الزاما نوآوری هایی نیز باید در نحوة اندازه گیری و سنجش پیشرفت تحصیلی فراگیران به وجود آید . ولی روشهای ارزشیابی پیشرفت تحصیلی همگام با تغییر برنامه های درسی و روشهای تدریس پیش نرفته است .
    از حدود چهل سال پیش روشها و ابزار جدیدی برای اندازه گیری و سنجش پیشرفت تحصیلی یادگیرندگان طرح ریزی و ابداع شد که با یک فاصلة زمانی نسبتا طولانی این روشها و ابزار کم کم در ایران نیز مطرح گردید :
    1- تاکید بر اندازه گیری مهارتهای تفکر و مهارتهای یادگیری فراگیران
    2- به کارگیری روش ها و ابزارهای اندازه گیری نوین
    3- تاکید بر ارزشیابی تدریجی به جای ارزشیابی نهایی
    4- توجه به ارزشیابی های گروهی
    5- توجه به ارزشیابی فردی و گروهی
    6- ارزشیابی در خارج از چهار دیواری مدرسه و کلاس درس
    7- ارزشیابی پوشه ای
    8- تاکید بر تفکر واگرا ، همگام با تفکر واگرا
    در ارزشیابی سنتی تاکید بر میزان محفوظات و معلومات و توانایی پاسخ گویی به پرسشهای کلیشه ای و مانند کتاب بود . در حالی که اکنون و با ارائة روش تجربی انتظار هست در ارزشیابی به توانایی مشاهدة دقیق ، میزان و نحوة جمع آوری اطلاعات ، فرضیه سازی ، قدرت پیش بینی و ... دانش آموزان توجه شود و انتظار است علاوه بر روشهای سنتی که محدود به آزمونهای مداد و کاغذ بود ، مهارتهای عملکرد فراگیران از راههای دیگر مانند انجام پروژه های تحقیقاتی ، مطالعات کتابخانه ای ، تهیه گزارش از بازدیدهای علمی ، مقاله نویسی و نظایر آن مورد اندازه گیری و سنجش قرار گیرد .


    از آنجا که در گذشته بر ارزشیابی پایانی و نهایی تاکید می شد ، اینک توصیه می شود که به ارزشیابیهای تدریجی و مرحله ای توجه شود و دریک ارزشیابی تدریجی نیز به آنچه در آن روز حاصل می شود استناد ننمایند . بلکه چند بار در طول دوره این موضوع تکرار شود تا هم از خطاهای موجود در ارزشیابی کاسته شود و هم فراگیر فرصت داشته باشد از طریق این ارزشیابی به کنترل یادگیری های خود پرداخته و مشکلات خود را بهبود بخشد .


    به عنوان مثال در ارزشیابی تدریجی هدیه های آسمان کلاس دوم دبستان از معلمین خواسته شده که بر اساس چک لیست انتظارات که شامل هدف های تدریس هم می تواند باشد ، چند دانش آموز را به طور اتفاقی زیر نظر بگیرند تا متوجه شوند که آیا آنها به اهداف درس رسیده اند یا خیر ؟ یا مهارت او را در انجام اعمال وضو زیر نظر بگیرید که آیا او اعمال را در مرحلة اول فقط به ترتیب انجام می دهد یا خیر ؟ در اینجا دقیقا آنچه را که قرار است توسط معلم ارزشیابی شود مشخص گردیده است . معلم در اولین مشاهده متوجه می شود که دانش آموز به چند هدف نایل نشده است ، پس نمره ای که حتی می تواند کیفی باشد برای او در نظر می گیرد ، ولی این نمره ثابت نخواهد بود .

    ممکن است دانش آموز با مشاهدة اعمال دیگران هنگام وضو گرفتن ، یادگیری های خود را کنترل نموده و اشکالات یادگیری خود را بهبود بخشد .

     پس معلم در مشاهدة سوم یا چهارم خود متوجه می شود که دانش آموز به هدف رسیده و در اینجا نمرة قبلی داده شده نیز قابل تغییر خواهد بود .
    اهداف دقیق و خوب انتخاب شده اند . ولی به نظر می رسد در جهت نیل به اهداف ، ابزارها یا مناسب انتخاب نشده اند یا به طور کلی برنامه ریزان نتوانسته اند ابزار مناسب را در اختیار اساتید قرار دهند تا اهداف ترسیم شده برای دانش آموزان توضیح داده شود و منجر به یادگیری شده و در نهایت موجبات ارتقای فرد را فراهم کند .
    از روش های دیگری که برای ارزشیابی نام برده شده ، موضوع پوشه کار است که مجموعة فعالیت های فردی یا گروهی که شامل نمونه گزارشها ، انشاها ، مقالات ، دست ساخته ها و ... است در یک فایل یا پوشه مخصوص نگهداری می شود و استاد بر اساس آنها در مورد جریان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ، به والدین ، مشاوران و مدیر مدرسه گزارش می دهد


    نظرات شما ()
    ---------------------------------------------------
    لیست کل یادداشت های این وبلاگ
    ---------------------------------------------------
     RSS 
    خانه
    ایمیل
    شناسنامه
    مدیریت وبلاگ
    کل بازدید : 462060
    بازدید امروز : 8
    بازدید دیروز : 64
    ... فهرست موضوعی یادداشت ها...
    کتاب -مقاله-تحقیق-عکس .
    ............. بایگانی.............
    رشدو آموزش
    رشدومذهبی
    رشدوطرح درس
    رشدعلمی(کامییوترو...)
    رشدو خانواده
    رشدو مهارت زندگی
    رشدو مهدویت
    رشدومدیریت
    ارزشیابی
    تکلیف شب وانواع آن
    اقدام پژوهی

    ..........حضور و غیاب ..........
    یــــاهـو
    ........... درباره ما ..........
    نگاهی به رشد تعلیم و تربیت
    مرتضی بیابانی
    این وبلاگ با نگاهی به روش های تعلیم و تربیت نوین ایجاد شده است . امیدواریم بتوانیم گامی هر چند کوچک در راستای آموزش و پرورش نوآموزان برداریم . از طریق تلفن و یا ایمیل ما را از نظرات خود بهره مند سازید 05113711400دبستان پسرانه استقلال ناحیه 5مشهد-ایمیل beiabani@gmail.com

    .......... لوگوی ما ........
    نگاهی به رشد تعلیم و تربیت
    .......لوگوی دوستان ........




    ....... لینک دوستان .......
    کارشناسی تکنولوژی گروه های آموزشی ناحیه5 مشهد
    آثار شهید مطهری
    اداره آموزش و پرورش ناحیه 5
    اطلاعات علمی ایران
    راز و رمز کلاس و درس و ...معلم
    پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران
    نشریه الکترونیکی پژوهش های علوم اسلامی
    کتابخانه صوتی
    کتابخانه احکام
    مدرسه اینترنتی تبیان
    مدیران منطقه 3 آموزش وپرورش ناحیه5 مشهد
    دبستان پسرانه استقلال ناحیه 5 مشهد

    ............. اشتراک.............
     
    هدف ارزشیابی - نگاهی به رشد تعلیم و تربیت
    سفارش تبلیغ

    ابتدا نیت کنید


    سپس برای شادی روح حضرت حافظ یک صلوات بفرستید

    .::.حالا کلید فال را فشار دهید.::.

    برای گرفتن فال خود اینجا را کلیک کنید
    دریافت کد فال حافظ برای وبلاگ



    ............ طراح قالب...........