از میان 238دانش آموز پسر و 315دانش آموز دختر در 15 سؤال باز و بسته استفاده شده که در آن حدود ساختار تکالیف دانش آموزان، شرایط فیزیکی انجام تکالیف، شرایط روحی، روانی و اجتماعی انجام تکالیف و پیامدهای عدم انجام تکالیف برای دانش آموزان مورد نظر بوده است. نظریات دانش آموزان نشان داد تکلیف شب، ترکیب اضافی است که دو توهم را برای دانش آموزان به وجود آورده است.

        اول آنکه این کار باید شب صورت گیرد. دوم، این کار شاق و طاقت فرسایی است که باید به اجبار انجام شود. معمولاً دانش آموزان در اوج خستگی، باعث بی دقتی در انجام تکالیف می شوند. بیشتر دانش آموزان از حجم زیاد تکالیف در دروس مختلف و یکنواختی آنها شکایت داشتند و بویژه تکالیف محوله برای روزهای تعطیل را طاقت فرسا ذکر می کرده اند. به طوری که گفته اند حتی برای رسیدگی به نظافت شخصی در پایان هفته نیز وقت کم می آورند. آنها انجام این تکالیف توسط معلمانشان را بعید تصور کرده اند. نگرانی از تنبیه و سرزنش در حضور جمع به دلیل انجام ندادن تکالیف، از عواملی است که دانش آموزان را دچار پریشانی و اضطراب می کند. ترس از واکنش های غیراصولی معلمان و اولیا که آمیخته با تهدید و تحقیر است، در لابه لای نوشته های دانش آموزان، بیشتر از هر مطلب دیگری نمایان است. آنها معتقدند که باید با دانش آموز به صورت انفرادی صحبت شود. آنها تمایل دارند که این فرصت به آنان داده شود تا در مورد مشکلاتشان توضیح دهند. برخی دانش آموزان به نوع تکلیف خود اعتراض داشتند و رونویسی از دروس تاریخ و مدنی را کاری بیهوده تلقی کرده اند و انجام این نوع تکالیف را با تشبیهی مثل «کوه کندن» بشدت خسته کننده دانسته اند و تکالیفی را که باعث برانگیختگی، خلاقیت و کنجکاوی می شود، پیشنهاد کرده اند. گروهی از دانش آموزان، به مبهم بودن تکالیف تعیین شده اشاره کرده اند و خواستار توضیح بیشتری از طرف معلم هستند و اظهار کرده اند که تکالیف در دقیقه های پایانی زنگ آخر تعیین می شود که گاهی با سروصدا و تعطیلی مدارس همراه شده و نحوه و چگونگی آن روشن نمی شود. شیوه بازبینی تکالیف، خود موجب عدم توجه دانش آموزان به ارزش این فعالیت شده زیرا برخی از دانش آموزان، معتقدند که به تکالیفشان درست رسیدگی نمی شود. آنها توجه و نظارت هرچه بیشتر معلم را خواستار شده اند. عده ای عدم وجود شرایط مناسب در منزل را دلیل انجام ندادن تکالیف خود ذکر کرده اند. 98درصد آنان مایلند هنگام انجام تکالیف در منزل، از طرف خانواده محیط آرام و مناسبی فراهم شود و نظارت و راهنمایی اولیا را نیز خواستار شده اند.
مطالعه نظریات دانش آموزان نشان می دهند با این که تکالیف داده شده به حد کافی آنان را درگیر مسائل آموزشی و درسی با شرایط کلاس نمی کند، ولی تعداد زیادی اعتقاد دارند که انجام تکلیف در خانه، تأثیر مثبتی در پیشرفت تحصیلی آنان دارد. تعیین تکلیف شب برای دانش آموزان و میزان و نحوه انجام آن، از جمله مباحث سنتی آموزش و پرورش است و آنچه در این پژوهش به آن پرداخته شده، تنها بخش بسیار کوچکی از واقعیات است. خدابنده در همین مورد می گوید:

 آیا برای همه درس ها یک روش را باید به کار گرفت و یک فرمول را به ذهن سپرد. آیا برای تاریخ وجود تکلیف ضروری است. حفظ طوطی وار بعد از مدتی فراموش می شود. یکی از ویژگی های معلمان خلاق برای هر درس این است که روش های گوناگون را در نظر می گیرند، همه فراگیران با یک روش یاد نمی گیرند. فردی قوه شنیداری قوی تری دارد و کس دیگری از طریق تمرین کردن، نتیجه بهتری می گیرد. با توجه به تفاوت های فردی و فرهنگی- اجتماعی نمی توان گفت یک روش کاملاً درست است. بنا بر این باید ویژگی های یک تکلیف خوب را دانست. تکلیف می تواند در مدرسه انجام شود و فعالیت هایی که در مورد یک مدرسه اتفاق می افتد ممکن است جای دیگر متفاوت باشد.درنتیجه باید بسته به شرایط فرهنگی و اجتماعی خانواده تکلیف داده شود. به زبانی دیگر ما نیازمند ساختارشکنی و ابداع روش های نو هستیم. ارتقای حرفه ای معلمان و اصلاح نگرش مدیران، زمینه مناسبی برای رشد دانش آموزان فراهم می کند. در جهانی که هر هفت روز در آن علم بشر دو برابر می شود ما نیازمند تغییر هستیم. البته از سویی نباید تغییرات مثبت و رو به رشد هم در مدرسه هم نگرش معلمان را نادیده بگیریم و در مقابل باید دید چقدر از آموزش و پرورش حمایت شده است. این در حالی است که تغییر نگرش صرفاً با بخشنامه به وجود نمی آید. آیا شرایط مطلوب برای یادگیری هست همه به یک سمت می نشینند یا دایره ای و U شکل می نشینند آیا تعداد معلمان متناسب تعداد دانش آموزان است
چه بسا، هیچ یک از این دانش آموزان، انگیزه مطلوبی برای انجام تکالیف ندارند، زیرا پژوهش ها نشان می دهند بهترین انگیزه، یک انگیزه درونی و میل به یادگیری است. دانش آموزی که به این مرحله برسد، از یادگیری بیشتر احساس لذت می کند و برای جلوگیری از فراموشی و دریافت حدود آگاهی و ناآگاهی های خویش به خودارزیابی می پردازد و چنان که براساس یافته های همان پژوهش در دانشگاه پنسیلوانیا، تکالیف زیاد خانگی، یادگیری دانش آموزان را چندان افزایش نمی دهند. بلکه باید معلمان را آموزش داد تا کیفیت تکالیف خانگی را افزایش دهند نه کمیت آنها را.
در این میان مسائل ریشه ای تری نیز وجود دارد. در حقیقت، حجم زیاد تکالیف در مدارس، خود بازتاب مسئله فراگیری چون نمره محوری در آموزش و پرورش است. هنگامی که نمره محوری، مدرک یا صرفاً ورود به دانشگاه هدف اصلی است، نحوه تدریس نیز نتیجه محور می شود. در اینجا مهم این نیست که دانش آموز چقدر مهارت دارد، بلکه مهم این است که چه نمره ای گرفته پس باید به سمت حفظیات و تکالیف خاص یا به سمت تست زنی برود. این نگاه سطحی شده یا نگاه تجاری موجب می شود کلاس های تست حتی از سطوح پایین تر شروع شود که همین آموزش و پرورش را با چالش های جدی روبه رو کرده. اینجاست که یادگیری یا آمادگی برای بهتر زیستن دیگر وجود خارجی ندارد. بخشی از شهریه را از خانواده می گیرند بنابراین باید نیازهای خانواده را در نظر بگیرند و در عوض مسئولیت های اصلی خود را فراموش می کنند. نتیجه محور بودن و گذشتن از آزمون های این چنینی جای آمادگی فرد برای ورود به اجتماع را می گیرد. در اینجا دیگر هدف از آموزش کسب مهارت های زندگی نیست. مسئله دیگری که وجود دارد به سطح مطالبات و خواست های غیر واقعی والدین بر می گردد. نبود تکلیف یا حتی حجم کم آن برای آنها نگران کننده می نماید. این قضیه در مدارس غیر دولتی به نوعی تشدید می شود حجم سنگین تکالیف، کلاس های مکرر و متعدد و آموزش های خانگی و خارج از نرم والدین در خانه و تأکید و پافشاری آنها بر دروس، به نوعی دانش آموز را دچار بمباران درسی می کند. چه بسا که یکی از علل بی انگیزگی دانش آموزان، نسبت به درس و مدرسه، بازخورد افراطی چنین رفتارهایی است. با این حال همچنان که وحید خدابنده می گوید: ما می توانیم به تکالیف جهت دهیم به شکلی که آنها را خوشایند سازیم. دانش آموز می تواند برای دوستان و خویشان نامه بنویسد. یادداشت کردن پیام ها و معلومات و مهارت هایی که در مدرسه مد نظر است. خاطره نویسی در بعضی کشورها خیلی مورد توجه است. این که در پایان هفته به جای تکلیف و کار در مورد تعطیلات بنویسند.