باسمه تعالی
کارگاه اختلالات نوشتن در دبستان الغدیر
گروه اول
موضوع :انواع روشهای نوین دیکته گفتن وبررسی انواع روشهای تصحیح املا
اعضای گروه :آقای پهلوان-آقای متقین-آقای مرتضایی-آقای صدقی-آقای نعمتیان-آقای روحپرور
یکی دیگر از عواملی که موثر در تقویت املا می باشداختصاص دادن فرصت زیادی به آموزش املا و آموش حروف خاص است که می تواند به روشهای مختلف ومتنوعی انجام شود.
به عنوان مثال حروف استثناء به صورت درسی مستقل به بچه ها ارائه شود که بیشتر وبهتر در اذهان باقی خواهد ماند.
آموزش کلمات به صورت هم خانواده ومترادف که از همان ابتدا بر این اساس انجام شود.
-جمله های پاراگرافی: در این نوع دیکته ها پاراگرافها واملای کلمات سخت درسها روی تخته کلاس نوشته شده است ودانش آموزان با دیدن این جملات ونوشتن آنها در ذهن خودشان وبراساس یادگیریها وفراگرفتن آموخته هایشان آنها را پس از پاک کردن دوباره می نویسند وکلمات مشکل شان در دیکته برطرف می گردد.
-جمله سازی با با کلمات تازه وسخت:هر درس دارای چند کلمه تازه وسخت است که فراگیران درهنگام خواندن درسها آنها رایاد می گیرند وهنگامی که به آنها گفته می شود که یادبگیرند با آن جملات تازه جملاتی تازه می نویسندکه معلم آنها راپس از تصحیح نمره گذاری می کند ومیزان یادگیری آنها را می سنجد.
-استفاده از کلمات هم خانواده ومترادف ومتضاد:هر کلمه دارای چند کلمه هم خانواده ومترادف ومتضاد است که پس از نوشتن دیکته در جاهای خالی آنها،آن کلمات را می نویسد ودر جای خود قرارمی دهندواین دیکته درثبات یادگیری وبیشتر دقت کردن در نوشتن جملات به آنها کمک بیشتری خواهد کرد.
-گفتن دیکته برای گروهها ونگاه کردن افراد ضعیف از روی کلمات سخت کتاب:دیکتهای به همه ی گروهها وتیم ها داده می شود بعضی از فراگیران ضعیف را درکنار یک دانش آموز زرنگ می نشانیم وهر موقع که دانش آموز ضعیف دچار مشکل نوشتن شد می تواند آن کلمه را در داخل کتاب پیدا کند وبنویسد وهیچ لطمه ای به دانش آموز زرنگ
نمی رسد.
-گفتن دیکته به صورت روخوانی: در این دیکته معلم کتاب را می خواند وفراگیران آن جملات را می نویسند واز اندوخته ذهن هایشان وآموخته هایشان استفاده می کنند.
-دیکته با جملات تازه درس وجمله سازی در دیکته هایشان:جملات تازه درس را یادگرفته اند وبا کلمات تازه درس می توانند جملاتی جدید بنویسند وبه درس ربط دهند ومتن معنا داری درست نمایند که معلم آن را می خواند وتصحیح می کند ( به عبارتی آفرینش یک متن جدید باکلمات جدید ومعنا دار ودرست).
خلاصه نتایج گروه اول:درمبحث دیکته واملا بایدگفت توجه به املا وروشهای گفتن آنهابرای فراگیران حائز اهمیت وتوجه است.
انواع دیکته گفتن:
1- جمله پاراگرافی بر روی تخته سیاه کلاس وسپس پاک کردن آن ونوشتن دوباره آنهانوسط فراگیران2-جمله سازی باکلمات تازه وسخت3-قرار دادن کلمات تازه ومعنا دار ،جملات خالی که گفته می شود4-استفاده وجمله سازی باکلمات جدید وهم خانواده ومترادف5-نوشتن املای انشایی به صورت حفظی6-گفتن دیکته برای همه ی گروهها ونگاه کردن از روی کتاب ودرس مورد نظر درموقعی که کلمه سخت است برای افراد ضعیف7-گفتن دیکته به صورت روخوانی8-دیکته باجملات تازه درس وجمله سازی در دیکته هایشان.
روشهای تصحیح املا:
1-تصحیح توسط معلم2-تصحیح به وسیله سرگروهها3-تصحیح توسط دانش آموزان برای گروههای دیگر4-تصحیح سرگروهها از افراد گروههای دیگر5-تصحیح به صورت پای تخته ای توسط نوشتن معلم روی تخته سیاه وتصحیح فراگیران در دفترهای دیکته دوستانشان
گروه دوم
موضوع :بررسی اختلالات املانویسی (چرابعضی دانش آموزان در املانویسی ضعیف هستند)
اعضای گروه : خانم جوادی-خانم بخشی-خانم شب زنده دار-خانم جانقربانیان-خانم پیرودین -آقای بیابانی
یکی از عواملی که در اختلالات املانویسی تاثیر به سزایی دارد اضطراب است.دانش آموزانی که درمنزل ازجهت اولیاء تهدید شده باشند که حتما باید نمره 20 بگیرد.ویا خود معلم با نحوه ی رفتار می تواند در دانش آموزان اضطراب را ایجاد کند.
محیط فیزیکی:سرما وگرمای بیش ازحد ،سر وصدا،میز ،صدای معلم ودیگرشاگردان کلاس.نحوه ایستادن معلم در کلاس خود دانش آموز(از لحاظ جسمی)دراختلالات املا نویسی تاثیر دارد .حرکت معلم در کلاس ،صدای بلند یاکوتاه از جانب معلم ،تکرار کلمات املا از طرف شاگردان در اختلالات املا نویسی تاثیر گذار می باشد.
نحوه ی برقراری ارتباط:اگر دانش آموز از ابتدای سال نتواند بامعلم خود ارتباط موثر داشته باشد،مثلا ازمعلم بترسد،گوشه گیر باشد وکم صحبت باشد ویا،بالعکس.رفتار معلم طوری باشد که شاگرد نتواند با معلم ارتباط برقرار کنددر اختلالات املانویسی اثرمی گذارد.
لهجه:دانش آموزانی که لهجه دارند ممکن است باهمان لهجه ای که دارند حروف الفبا رابنویشند.ویااگر معلم لهجه داشته باشد هنگام خواندن کلمات همان طور که بیان می کند دانش آموزان همان کلمه ی با لهجه را بنویسند.ویا زبان محاوره ای .همان طور که بیان می کنند بنویسند.مثال شنبه را شمبه بنویسند.اگر معلم در کلاس درسی را تدریس کرده تکرار وتمرین نکند باعث فراموشی از جهت دانش آموزان می شودویا شاگردی که اولیای او بیسواد باشند درمنزل تکرار وتمرین نشود.
ازچپ به راست نوشتن:وقتی دانش آموزازچپ به راست بنویسد .آن کلمه را نمی تواندبخواند ویاباعث کندنویسی می شود،ضعف درتوالی حافظه ی دیداری.مثال کلمه ی مادر را مارد بنویسد.
اختلالات شنوایی:ضعف املایی بعضی از دانش آموزان به علت اختلال شنوایی می باشدکه معلم می تواند با آوردن دانش آموز جلوی میز خودشاین اختلال را تشخیص دهدودر این صورت باید دانش آموز راجلوی خودش بیاوردیعنی جایی که دانش آموز صدای صدای معلم رابه خوبی بشنود وبتواند متن املا رابنویسد.
مشکلات عاطفی:گاهی اوقات مسائل ومشکلاتی که درخانواده وجود دارد باعث می شود دانش آموز درحین نوشتنمتن املا فکرش مشغول مسائل خانوادگی اش شودوازفضای کلاس خارج شود در این موارد باید معلم باتوجه به شناختی که ازقبل از اوبه دست آورده است.بامحبت کردن به اووتلاش درجهت رفع ویاکم کردن مشکلات اوبتواندازضعف املایی اوبکاهد.
نحوه ی تدریس معلم:اگرمعلم در کلاس بیان رسا و واضحی داشته باشند واگر درجای ثابتی بایستد واگرتن صدای اوتغییرکند تدریس خوبی خواهد داشت ودرضمن اگرنگاه مان به تمامی دانش آموزان کلاس نباشد تدریس خوبی نداریم وحتما موقع تدریس اگر مشکلی را ازجانب دانش آموزان حس کردیم باید مکث کوتاهی بکنیم که دانش آموزان ساکت شوند وسپس درس را ادامه دهیم وهمچنین با حرکات دست وچشم وابرو می توان تدریس رابهتر انجام داد.
نشناختن حروف:دانش آموزان اگرحروف رابشناسند یا آشنایی باحروف نداشته باشند نمی توانند درپایه های بالاتر درس رابفهمد،باید شناختن حروف را حتی به صورت نقاشی هم می توان حروف را شناسایی کرد وآموزش حروف الفبا را باید توجه زیادی نمود وبیشترین وقت را به آن اختصاص دهیم درپایه های بالاتر باخواندن جمله وکتاب قصه ویاموضوعات درشت روزنامه دانش آموزان را وادار به خواندن کنیم ویاخواندن تابلوهای مغازه ها وخیابانها.
خلاصه نتایج گروه دوم:علت ضعف دانش آموزان در املانویسی عبارتند از:1-نحوه تدریس معلم 2-اختلالات شنوایی3-مشکلات عاطفی4-نشناختن حروف5-اضطراب6-محیط فیزیکی کلاس7-نحوه ی برقراری ارتباط معلم باشاگرد8-لهجه ی معلم وبیان معلم درهنگام املاگفتن9-عدم وتکرار کلمات توسط معلم10-ازچپ به راست نوشتن دانش آموزان11-ضعف در حافظه ی دیداری کلمات.
گروه سوم
موضوع:بررسی راههای بهبود نوشتن وارائه راهکارهایی برای تقویت دانش آموزان ضعیف در درس املا واستفاده ازکلمات خارج ازکتاب وتوافق درتعداد کلمات کل دیکته
اعضای گروه:خانم هدایت-خانم جعفری-خانم میرزنده دل-خانم میرزایی-آقای مولایی
1-نوشتن تکالیف مشق با استفاده ازحروف الفبا درجدول:مثلا انواع مختلف(ظ-ز-ذ-ض)دانش آموز باید کلماتی از درس راکه دارای این حروف هستند پیدا کند وبنویسد وباآنهاجمله بسازد.(تذکر:اگراین نوع تکلیف باتوجه به نوع ضعف دانش آموز در انواع حروف باشدبهتر است).
2-باهماهنگی قبلی والدین ،دانش آموز باتوجه به درس تدریس شده از والدین دیکته ی شب می گیرد و والدین عمدا کلمات را اشتباه می نویسند تا فرزندشان تصحیح کند وبا مراجعه به کتاب شکل صحیح کلمه را ازنظر خواندن ونوشتن فرابگیرد.
3-ساختن جمله بادرست کلمه ی غلط درپایان املا:معلم ازدانش آموز می خواهددرپایان هراملا درست کلمه ی غلط رانوشته وبا آن جمله ای بسازد.این امر باعث تقویت املا،جمله سازی وگسترش دامنه ی لغات می شود.گاهی اوقات یادگرفتن معنای کلمه درجمله می تواند درصحیح نوشتن املا به اوکمک کند.
4-نوشتن برگه های امتحانی در دفترمربوطه،تصحیح وامتیاز دادن به آن:جهت تقویت املا وگسترش دامنه ی لغات دانش آموز می تواند دفتری راجهت برگه های امتحانی اختصاص دهد وسوالات امتحانی خود را با جواب صحیح در دفترش بنویسد ومعلم بعد از نوشتن سوالات به او نمره بدهد.در این جاهم دانش آموز به اشتباه خود پی می برد ومروری دوباره برسوالات می گردد وهم چند کلمه ی درسی را می تواندبخواندوبنویسد واملایش تقویت گردد.
5-نمره یا امتیاز دادن به تعداد درست کلمات دانش آموزانی که در املا واقعا مشکل دارند:نحوه ی کار به این صورت است که معلم املای این گونه دانش آموزان را مانند دانش آموزان دیگر تصحیح نکند یعنی زیرکلمات اشتباه را خط بگیردواز دانش آموزان بخواهد درست آنها را بنویسد اما به تعداد کلماتی که درست نوشته است به او امتیاز یانمره بدهد.این کار باعث تقویت اعتمادبه نفس دانش آموز دراملا می شود.وبه مرور دانش آموز به خود امیدوار می شود که اوهم می تواند مانند دیگران املا بنویسد ونمره ای کسب کند.
6-رنگی نوشتن درست حروف یاکلمه درپاکنویس املا: هدف از این کار این است که دانش آموز باصحیح نوشتن کلمات یا حروف آشنا شود وحافظه دیداری او تقویت گردد.
7-خط کشیدن زیرکلمات اشتباه،دانش آموز توسط معلم وصحیح نوشتن آن توسط دانش آموز:هدف این است که دانش آموز با مراجعه به کتاب ،درست کلمات را بنویسد وشکل صحیح آنها در ذهن اوتثبیت شود.این امرباعث تقویت خواندن،نوشتن واملا می شود.
8-پیدا کردن کلمات با بعضی از حروف مشخص شده مثلا کلماتی را که دارای انواع شکل(ع –غ-ط-ظ-ز-ذ)هستند از روزنامه یامجله جداکرده ودر دفتر تکلیف خودبچسباند.این کارباعث تقویت
حافظه ی دیداری دانش آموز می شود.(تذکر:این کاربیشتر درپایه ی اول کاربرد دارد.)
9-املامختص ساعت خاصی نباشد:منظور این است که اگر دانش آموز درسایر دروس مانند علوم،تارخ،جغرافی،ریاضی و...غلط املایی داشت حتما درست آن را از دانش آموز بخواهیم .این کار باعث افزایش دقت دانش آموز در درس املا می شود.
خلاصه نتایج گروه سوم:1-املا ساعت خاصی نباشد مثال اگردانش آموز در سایر دروس ریاضی –علوم-تاریخ وجغرافی و..غلط املایی داشت حتما درست آن را را از دانش آموزان بخواهیم2-نوشتن تکالیف مشق با استفاده ازتعداد اندکی ازحروف الفبا درجدول مثال حروف(ب-ط-ل)از2باربیشتر از دو درس3-رنگی نوشتن درست حروف که فراگیر غلط دارد به صورت پاکنویس املاگفته شود.4-ساختن جمله بادرست کلمه ی غلط درپایان هراملا جمله سازی شود.5-نمره یا امتیاز دادن به تعداد درست کلمات دانش آموزان که واقعا دراملا مشکل زیادی دارند که اعتماد به نفس ندارند.6-زیرکلمات اشتباه دانش آموز خط کشیده واز دانش آموز بخواهیم درست آن را پیدا کندوبنویسد7-دیکته گفتن به والدین از طرف دانش آموز که قبلا باهماهنگی باشد.8-پیدا کردن کلمات بابعضی از حروف مشخص شده مثلا (ط-ذ-و...)از روزنامه یامجلات وچسباندن در دفترمشق که بیشتر درپایه ی اول کاربرد دارد.9-نوشتن برگه های امتحانی در دفتر مربوطه وتصحیح وامتیاز آن.